|
تحلیل تغییرات ژئومورفولوژیکی و دینامیک زمین در جزیره تنب بزرگ با تکیه بر داده‌های تداخل‌سنجی راداری: رویکردی به سوی توسعه پایدار
|
ابوالقاسم گورابی*   |
| دانشگاه تهران ، goorabi@ut.ac.ir |
|
|
چکیده: (34 مشاهده) |
جزیره تنب بزرگ به‌عنوان یکی از گنبدهای نمکی فعال در خلیج فارس، دستخوش تغییرات ژئومورفولوژیکی قابل‌توجهی است که پایداری زمین و توسعه پایدار زیرساخت‌های آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مطالعه، با بهره‌گیری از تکنیک تداخل‌سنجی راداری (InSAR) و پردازش داده‌های ماهواره‌ای سنتینل-1 طی بازه زمانی 2014 تا 2020، نرخ تغییرات دینامیک زمین شامل بالاآمدگی و نشست در این جزیره تحلیل شده است. از الگوریتم PSInSAR برای پردازش داده‌ها و استخراج نقاط پایدار استفاده شد که دقت بالایی در شناسایی تغییرات جزئی سطح زمین دارد. نتایج نشان داد که بخش‌های شمالی جزیره بیشترین نرخ بالاآمدگی با حداکثر مقدار 35.83 میلی‌متر در سال را تجربه کرده‌اند که ناشی از فعالیت‌های تکتونیک نمکی در گنبد زیرسطحی است. در مقابل، نشست زمین در مناطقی مانند اسکله با نرخ 7.2 میلی‌متر در سال مشاهده شد که احتمالاً تحت تأثیر عوامل انسانی و بارگذاری سازه‌ای رخ داده است. علاوه بر این، تغییرات در باند فرودگاه به‌صورت ترکیبی از بالاآمدگی و نشست بوده و نیاز به پایش دقیق و اقدامات تثبیت‌کننده دارد. تحلیل نقشه‌های تغییرات نشان داد که نرخ تغییرات به‌طور کلی پایدار بوده اما در برخی نقاط، تغییرات ناگهانی رخ داده است. این تغییرات تهدیدی جدی برای زیرساخت‌های حیاتی جزیره محسوب می‌شوند و نیاز به برنامه‌ریزی توسعه پایدار و مدیریت کاربری اراضی متناسب با نرخ تغییرشکل دارند. در نهایت، این مطالعه اهمیت پایش مداوم و استفاده از داده‌های بلندمدت InSAR را برای پیش‌بینی رفتار گنبدهای نمکی و مدیریت مناطق ناپایدار در جزایر مشابه خلیج فارس برجسته می‌کند. نتایج این تحقیق می‌تواند به‌عنوان مرجع مهمی برای برنامه‌ریزی توسعه پایدار در جزایر دارای ساختارهای زمین‌شناسی مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: جزیره تنب بزرگ به‌عنوان یکی از گنبدهای نمکی فعال در خلیج فارس، دستخوش تغییرات ژئومورفولوژیکی قابل‌توجهی است که پایداری زمین و توسعه پایدار زیرساخت‌های آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مطالعه، با بهره‌گیری از تکنیک تداخل‌سنجی راداری (InSAR) و پردازش داده‌های ماهواره‌ای سنتینل-1 طی بازه زمانی 2014 تا 2020، نرخ تغییرات دینامیک زمین شامل بالاآمدگی و نشست در این جزیره تحلیل شده است. از الگوریتم PSInSAR برای پردازش داده‌ها و استخراج نقاط پایدار استفاده شد که دقت بالایی در شناسایی تغییرات جزئی سطح زمین دارد. نتایج نشان داد که بخش‌های شمالی جزیره بیشترین نرخ بالاآمدگی با حداکثر مقدار 35.83 میلی‌متر در سال را تجربه کرده‌اند که ناشی از فعالیت‌های تکتونیک نمکی در گنبد زیرسطحی است. در مقابل، نشست زمین در مناطقی مانند اسکله با نرخ 7.2 میلی‌متر در سال مشاهده شد که احتمالاً تحت تأثیر عوامل انسانی و بارگذاری سازه‌ای رخ داده است. علاوه بر این، تغییرات در باند فرودگاه به‌صورت ترکیبی از بالاآمدگی و نشست بوده و نیاز به پایش دقیق و اقدامات تثبیت‌کننده دارد. تحلیل نقشه‌های تغییرات نشان داد که نرخ تغییرا |
|
|
متن کامل [PDF 1680 kb]
(17 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1403/9/19 | پذیرش: 1403/10/1 | انتشار: 1403/11/7
|
| * نشانی نویسنده مسئول: دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، گروه جغرافیای طبیعی |
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
